Czasami jest zielona, czasami żółta, niebieskawa, a czasem czerwona. Mieni się kolorami i rozpościera na nocnym niebie. Nazywa się ją aurora borealis – od imion bogów: jutrzenki oraz północnego wiatru. To oczywiście zorza polarna. Co to dokładniej jest i dlaczego ten nie-zwykły spektakl trzeba zobaczyć choć raz w życiu?
Co to jest zorza polarna?
Zorza polarna to zjawisko świetlne związane z przepływem prądu w ziemskiej jonosferze, na wysokości ok. 100 km nad powierzchnią naszej planety. Skąd bierze się tam prąd? Otóż jego źródłem jest Słońce. Chociaż kiedy podziwiasz jego zachód, wydaje się bardzo majestatyczne, w rzeczywistości to ogromny i niesamowicie potężny reaktor, w którym w każdej sekundzie dochodzi do niezliczonej ilości wybuchów. Jednym z ich efektów jest wyrzucenie w przestrzeń międzyplanetarną wiatru słonecznego, czyli fali magnetycznej. Czy wiesz, że dociera ona do Ziemi nawet z prędkością ponad 800 km/s? To właśnie ona jest odpowiedzialna za zapierające dech w piersiach rozbłyski, które rozpościerają się na niebie i tworzą zorzę polarną.
Jak zatem widzisz, już od strony naukowej to zjawisko jest niezwykle ciekawe. W końcu patrząc na zorzę polarną, obserwujesz energię, która dotarła do naszej planety prosto ze Słońca! Ale przecież to nie jedyny powód, dla którego tak szerokie grono osób wyrusza w podróż, aby zobaczyć na własne oczy „północne światła” – jak w języku angielskim określa się aurora borealis. Zobacz, co jeszcze stoi za jej fenomenem.
![Co to jest zorza polarna? Gdzie można ją zobaczyć?](https://globtroper.pl/wp-content/uploads/2020/11/zorza-polarna-na-islandii-aurora-borealis.jpg)
Zorzę polarną zobaczysz tylko w wybranych obszarach Ziemi
Czy zorza polarna występuje w Polsce? W teorii jej zobaczenie jest możliwe nawet z okolic Morza Śródziemnego, jednak to zjawisko bardzo rzadkie, które można uznać za anomalię, a nie za prawidłowość. Dlaczego? Ponieważ co do zasady zorza polarna występuje przede wszystkim za kołem podbiegunowym – zarówno północnym, jak i południowym. Można ją zaobserwować także poza Ziemią, m.in. na Jowiszu, Uranie i Neptunie, ale w taką podróż, póki co, wyruszyć jeszcze się nie da.
Za to już na koło podbiegunowe wybrać się można – zwłaszcza, że z Polski jest tu przysłowiowy „rzut beretem” (z biletem taniej linii lotniczej ;-)).
Gdzie występuje zorza polarna? W Norwegii, na Islandii… gdzie jeszcze?
Aby zobaczyć zorzę polarną na półkuli północnej, można wybrać się w kilka miejsc: na Islandię, na północ krajów skandynawskich, na Syberię, Alaskę, Grenlandię czy do Laponii. Najłatwiej i najszybciej dotrzesz do Norwegii – np. zorza polarna w Tromso prezentuje się niesamowicie, a atrakcji w tym niewielkim mieście jest znacznie więcej! Teraz już wiesz, gdzie najlepiej na zorzę polarną ?
Czytaj więcej: Wyprawa do Tromso zimą – dlaczego warto?
![Jak zaplanować oglądanie zorzy polarnej? Kiedy można zobaczyć zorzę polarną?](https://globtroper.pl/wp-content/uploads/2021/02/zorza-polarna-aurora-borealis-norwegia-wyprawa-poszukiwanie-zorzy-polarnej.jpg)
Podziwianie zorzy polarnej w Norwegii to sposób na odczarowanie zimy
Nie lubisz zimy, a kiedy już temperatura spada poniżej zera, najchętniej barykadujesz się w domu lub planujesz egzotyczną podróż gdzieś, gdzie jest ciepło? To zrozumiałe! Ale czy wiesz, że właśnie zima to moment roku, kiedy zorza polarna jest widoczna najlepiej?
Z czego to wynika? To proste! Kurtynę tańczących świateł najlepiej widać na ciemnym tle, a takie tworzy nocne niebo. Jego za kołem podbiegunowym zimą nie brakuje, gdyż wówczas trwa tutaj noc polarna. A to oznacza, że na spektakl rozgrywający się na horyzoncie można polować niemal przez całą dobę, choć najczęściej aurora borealis pojawia się późnym wieczorem, ok. północy. Dlatego wyprawiając się do Norwegii czy na Islandię w okresie zimowym, masz dużą szansę na to, że zobaczysz zorzę polarną. W Tromso czy na Lofotach – taki widok sprawi, że na nowo zakochasz się w tym mroźnym okresie roku. Kto wie? Może przy okazji odkryjesz duszę miłośnika zimy i przekonasz się, że śnieg wcale nie jest taki zły?
Zorza polarna to nie-zwykłe doświadczenie estetyczne
Pierwsze zetknięcie z zorzą polarną to wrażenie nie do opisania. Feeria barw tańczących na granatowym niebie, otaczająca niebo niczym woal. Kurtyny, promienie, korony, łuki i pasma unoszące się nad głową… coś pięknego! Zwłaszcza na tle norweskich fiordów i delikatnego migotania świateł niewielkich, skandynawskich miasteczek. Ten krajobraz jest po prostu nie do opisania! To trzeba zobaczyć. Gwarantuję Ci, że będziesz się wpatrywać w niebo godzinami!
Na marginesie: zorza w Norwegii jest również bardzo fotogeniczna 🙂 A przecież zdjęcia to najlepsze pamiątki z podróży, zaraz obok wspomnień! Jak fotografować zorzę polarną? Przyda Ci się statyw, a także tryb manualny w aparacie (tym na smartfonie też!) i jasny obiektyw. Istotne jest m.in. ustawienie niskiego ISO, długiego czasu naświetlenia i najniższej wartości przysłony. Będziesz mieć czas, żeby poeksperymentować i dojść do optymalnej konfiguracji metodą prób i błędów. Wystarczy trochę cierpliwości!
Skąd biorą się kolory zorzy polarnej?
Już wiesz, że zorza polarna – na Islandii czy w Norwegii – mieni się wieloma barwami: od czerwonej po niebieską. Nasuwa się jednak pytanie: skąd biorą się te kolory? Są uzależnione od rodzaju gazu, który rozświetla niebo, oraz wysokości występowania zjawiska.
- Tlen świeci na czerwono i zielono – wówczas fala magnetyczna jest silniejsza.
- Azot rozświetla się w tonach fioletu i bordo.
- Mieszanina azotu i tlenu rozświetla nieboskłon na żółto.
- Wodór i hel mienią się w odcieniach fioletu i niebieskości.
Teraz już wiesz, czego wypatrywać i gdzie!
![Zorza polarna - kiedy i gdzie jechać? Jak zobaczyć zorzę polarną?](https://globtroper.pl/wp-content/uploads/2021/02/zorza-polarna-aurora-borealis-polowanie-na-zorze-norwegia.jpg)
Jak zaplanować oglądanie zorzy polarnej? Kiedy można zobaczyć zorzę polarną?
-
Pora roku ma znaczenie
Po pierwsze i najważniejsze: najlepszym okresem na podziwianie zorzy polarnej są miesiące od listopada do marca, choć i wrzesień czy kwiecień mogą być momentem, w którym na nią natrafisz. Największe prawdopodobieństwo przypada jednak na okres zimowy.
-
Wyposaż się na zimową wyprawę!
Musisz się więc przygotować na dość niskie temperatury – upewnij się, że do plecaka trafią m.in. bielizna termiczna, dobrze ocieplane obuwie, porządna kurtka (chroniąca również przed silnym wiatrem!), czapka oraz rękawiczki. Zabierz też koniecznie aparat fotograficzny, statyw i dobry humor!
-
Sprawdź prognozę pogody
Zorza polarna – w Norwegii czy na Islandii – jest najlepiej widoczna wtedym kiedy niebo jest przejrzyste. Ale to nie wszystko. Sprawdź także indeks Kp, czyli wskaźnik aktywności słonecznej, a co za tym idzie – aktywności zorzowej. Jest on mierzony na skali od 0 do 9. Im bliżej dziewiątki, tym większa szansa na to, że wystąpi zorza! Kiedy sięga on 8-9, aurora borealis bywa widoczna również na północnych krańcach Polski.
Uwaga: niski wskaźnik Kp wcale nie oznacza, że zorza nie będzie widoczna! Jeśli jesteś już w kraju, gdzie ona występuje, nie rezygnuj i wypatruj jej na nieboskłonie. Możesz być zaskoczony 🙂
-
Wybierz odpowiednie miejsce na oglądanie
Że najlepiej obserwować zorzę polarną na kole podbiegunowym, już wiesz. Ale to przecież nie wszystko. Z polowaniem na zorzę jest trochę jak z wypatrywaniem Perseid latem. Najwięcej zobaczysz, gdy będziesz na otwartej przestrzeni, z dala od mocnego oświetlenia. Podziwianiu tego wyjątkowego zjawiska nie będzie też sprzyjała pełnia księżyca! Weź więc to pod uwagę przy planowaniu wyjazdu!
![Zorza polarna - co to jest? Gdzie występuje zorza polarna? Kiedy zobaczyć zorzę polarną?](https://globtroper.pl/wp-content/uploads/2021/02/aurora-borealis-zorza-polarna-arktyczna-przygoda-wyprawa-do-norwegii.jpg)
Jeśli chciałbyś doświadczyć arktycznej przygody wyrusz na poszukiwanie zorzy polarnej! Zimowa podróż do Norwegii to również okazja do zobaczenia reniferów w ich naturalnym środowisku, spotkania Saamów – rdzennego ludu mieszkającego za kołem podbiegunowym czy spędzenie nocy w lodowym hotelu. Wrażeń na pewno nie zabraknie! 🙂